Gençlik Tiyatrosu için “Ortak Yaratım ve Yazım” Çalıştayı
“Devised Drama and Writing” Workshop for Youth Theatre (1)
Direklerarası Seyircilerinin etkinliği olarak tasarlanan, Uğur Okulları ev sahipliğinde ve Anglia Ruskin Üniversitesi Cambridge School of Creative Industries’in öğretim üyelerinin liderliğinde Gençlik Tiyatrosu için 23-25 Mayıs’ta 3 günlük “Ortak Yaratım ve Yazım” Atölyeleri İstanbul’da yapıldı.
Program Hedefi; kendi hayatlarından esinlenerek sahne metinleri ortaya çıkarmaları hedeflenen 16-19 yaş aralığındaki öğrencilerin; 10 saatlik bedeni oyuna hazırlama etkinlikleri (ısınma oyunları, beden dili çalışmaları, grup dinamiğini güçlendiren aktiviteler) ve doğaçlama çalışmaları (eşli ve grup halinde yapılan oyunlar, ritim ve hareket çalışmaları, mekân kullanımı ve etkileşim teknikleri) ile başlayan bir sürecin ardından, bu sırada kendiliğinden oluşan grupların çıkarttıkları konuların içeriklerini kurguladıkları bir prova sürecinden sonra bu sekansları tiyatro sahnesinde bizlere sunmaları idi.
Atölyede katılımcılar birbirlerini tanıma ve grup dinamiğini geliştirme amaçlı çeşitli oyunlar oynadı. Doğaçlama teknikleri üzerinde yoğunlaşıldı; öğrenciler, farklı durumlar ve karakterler üzerinden sahneleme çalışmaları yaptı. Sonrasında gruplar oluşturularak, seçilen temalar üzerinde kısa sahneler yazıldı ve bu oyunların prova süreci başladı.
Prova sürecinde, beden dili, ses kullanımı ve sahne yerleşimi gibi tiyatro teknikleri üzerinde duruldu.
Son gün, öğrenciler hazırladıkları sekansları sahnede ailelerine ve diğer katılımcılara sergilediler.
(1) “Devised Drama and Writing” Workshop for Youth Theatre
This three day bilingual workshop for 16-19 year olds was organized by Direklerarası Audiences and hosted by Uğur Schools at their Kartal campus on 23-25 May. The facilitators were lecturers from Anglia Ruskin University Cambridge School of Creative Industries (Dr. Heather Lilley and Dr. Nazlıhan Yenişehirlioğlu) assisted by their students as trainee workshop leaders. They were also in collaboration with actor, director and lecturer Barış Celiloğlu, also from the UK. The aim was to introduce devising as a method in order for young people to write original work for the stage inspired by their own lives.
Gençlik Tiyatrosu için ‘Devising Yöntemi ile Drama ve Yazma’ Atölyesi
Direklerarası Seyircileri tarafından 16-19 yaş arası gençler için üç günlük iki dilli bir atölye düzenlendi. Uğur Okullarının ev sahipliğinde 23-25 Mayıs 2024 tarihlerinde okulun İstanbul – Kartal kampüsünde gerçekleşti.
Eğitimciler, Birleşik Krallık Anglia Ruskin Üniversitesi Cambridge Yaratıcı Endüstriler Okulu’ndan öğretim görevlileri Dr. Heather Lilley ve Dr. Nazlıhan Yenişehirlioğlu ile stajyer atölye liderleri olarak öğrencileriydi. Ayrıca, oyuncu, yönetmen ve öğretim görevlisi Barış Celiloğlu (Londra’daki Theatre East N Bull’dan) ile işbirliği yapıldı. Amaç, gençlerin kendi hayatlarından esinlenerek sahne için orijinal eserler yazabilmeleri için yöntem olarak devising’i tanıtmaktı.
Projenin bu ilk aşaması, performans metinlerinin yazılmasına yol açan yaratıcı drama etkinliklerine katılımda yeni bir model tanıtmak için bir pilot olarak planlandı. Bu senaryolar, katılımcıların kendi yaşam deneyimlerine dayanarak kendileri tarafından yazılacaktı. Bu nedenle, ana tema, çeşitli kimliklerin tutulduğu bir yer olarak gözlemlenen İstanbul şehri olarak seçildi.
‘Şehrin’ temasını ana uyaran olarak keşfetmek için, ilk iki gün çeşitli fiziksel görevler içeriyordu. Bunlara ısınma oyunları, mekansal farkındalık egzersizleri, ifade edici hareketler ve katılımcıların oyunculuğunu teşvik etmeyi amaçlayan dramatik doğaçlamalar dahildi. Bu süre zarfında, grup dinamikleri vurgulandı ve akran iletişimi, işbirlikçi çalışma için önemli bir gereklilik olarak teşvik edildi. Aynı zamanda, katılımcılara yaratıcılıklarını harekete geçirecek ve sanatsal potansiyelleri hakkındaki farkındalıklarını artıracak oturumların dışında uzatma etkinlikleri verildi. Son gün, devam eden çalışmanın gayri resmi bir paylaşımı şeklinde gerçekleşecek olan mini performans için gerçek provalara ayrıldı. Bu, oluşturulan karakterizasyonların yanı sıra katılımcıların tasarlanan drama oturumlarına katılımlarının sonunda yazdıkları sahneler ve diyaloglara dayanıyordu. Son gün, katılımcıların ailelerine gururla performans sergilemeleri ve atölye kolaylaştırıcılarına duygusal vedalarını söylemeleri ve gelecekte iletişimde kalmaya söz vermeleriyle sona erdi.
İngiltere’de devised tiyatro, bir tema veya konu gibi bir uyaran etrafında metin, görüntü, ses ve hareket gibi çeşitli kaynaklardan yaratıcı materyalleri bir araya getirerek performans yaratmanın popüler bir biçimidir. Bu, önde gelen tiyatro uygulayıcıları tarafından uzun süredir kullanılan ve profesyonel, eğitimsel ve toplumsal projeler dahil olmak üzere çok çeşitli bağlamlara uygulanan bir yöntemdir. Aynı zamanda, devised drama, gençler arasında ve gençler için popüler bir tiyatro yapma biçimi olmuştur. Öyle ki, yirmi yıldan fazla bir süredir ana akım drama eğitimi sırasında ortaokul sınavlarında (GCSE’ler ve A-Seviyeleri) tercih edilmiştir.
Devised tiyatro, kıta Avrupası’nda nispeten alışılmadık bir model gibi görünmektedir. Bu, özellikle edebi form olarak önceden yazılmış dramadan üretilen metin tabanlı tiyatronun önemli bir süre norm olarak ortaya çıktığı Türkiye’de de böyledir. Bu, çağdaş yaklaşımları takip etmek için başka girişimlerde bulunulmadığı anlamına gelmez. Aslında, 90’ların performatif dönüşünü izleyen çeşitli proje örnekleri batı tiyatrosu ve dramasında giderek daha görünür hale geldi. Öte yandan, oyun yazmanın geleneksel modellerinin ve ‘oyun yazarı’, ‘yönetmen’, ‘oyuncu’ vb. gibi uzun süredir yerleşik hiyerarşilerin hakimiyeti, hala sanatsal olarak çalışmanın en yaygın yolları olarak karşımıza çıkıyor. Burada, kapsayıcı çağrışımları ve daha dinamik yazım biçimleriyle bağlantıları olan tiyatro yapımcısı terimi daha kapsamlı bir kavram sunar. Burada yazar(lar), yönetmen(ler) ve oyuncu(lar) işbirlikçi süreçlerinin bir sonucu olarak bir ortak yaratma eylemine dahil olurlar. Aynı zamanda prensip, provaların kapsamı içinde önceden var olan herhangi bir hiyerarşi olmaksızın bir performans yapmaktır.
Türkiye’de, Avrupa sanat gelenekleriyle güçlü bağları olan bir ülke olarak, artık yerleşik bir yöntem olarak bilinen ‘tasarlamak’ ile bağlantı kurmaya gerçek bir ilgi var gibi görünüyor. Türkiye’deki aktörler, yönetmenler ve oyun yazarları genellikle böyle bir işbirlikli yapım tekniğine aşina olmadıklarını dile getiriyorlar.
Potansiyel olarak, bu pratik sürecin yazımı nasıl bilgilendirebileceği ve bir sonuç olarak oyun metinlerine nasıl yol açabileceği konusunda bir miktar endişe bile var.
Bu projenin gelecekteki amaçlarından biri, aktörler, yönetmenler ve oyun yazarları gibi tiyatro uygulayıcılarını, performansa hazır metinler üretme nihai hedefi ile diğer yaratıcıların yanı sıra gençler ve toplulukla çalışmak için gerekli becerileri kazanmaları için eğitmektir. Bu nedenle, bu iddialı proje, profesyonellerin gençlerle iş birliği içinde yönettiği otantik ve orijinal gençlik tiyatrosu yaratmaya değerli bir katkı sunmayı amaçlıyor.
Ayrıca Türkiye’de, tiyatro yapımcıları toplumla yaratıcı yollarla yaygın bir etkileşim kuramamıştır. Bu, izleyicilerin (hem yetişkinler hem de gençler) sanatsal süreçlere katılımcı olmaktan çok gözlemci olarak yaklaşma eğiliminde olduğu anlamına gelmektedir. Sonuç olarak, bir sanat form olarak tiyatro, yaratımda daha aktif bir etki yaratmak yerine oldukça pasif bir şekilde deneyimlenme eğilimindedir. Projenin bir diğer gelecekteki amacı, sanatçılar ve genç izleyiciler arasındaki boşluğu kapatmak ve her iki grubun da yaratıcı iş birliği içinde yapımcı olmasını sağlamaktır.
Böylece, metin yazarları, performans için metinler yazılmasına yol açan bir teknik olarak tasarlanmış tiyatronun ayrıntılarıyla ilgilenirken, metinlerini gençlerle tiyatro ortak projelerinde paylaşma olanağını bulacaklardır.
Özetle, bu proje özellikle gençlerle ve gençlere tiyatro metinleri yazmaya öncülük eden işbirlikçi çalışmalar yaratma yöntemi olarak “tasarlamayı” kullanma konusunda yeni bir gelenek kurmayı umuyor. Aynı zamanda, amaç Türkiye’deki tiyatro sanatçılarının aynı anda hem profesyonel olarak hem de topluluk bağlamlarında kullanılabilecek yeni bir metodoloji öğrenerek, uygulamalarını geliştirmelerini sağlamaktır. Sonuç olarak, tiyatro profesyonelleri, eğitim gören yeni sanatçılar ve gençler arasında yaratıcı bir köprü kurulmasını umuyorlar.
Sonuç olarak, bu yeni “işbirlikçi çalışma biçimi” gençlerle ve gençlere tiyatroyu yenilikçi bir şekilde yapmak için kapıları açacaktır. B<<u nedenle, proje gençleri kendi oyunlarını yazarak kendilerini ifade etme konusunda aktif katılım ve yaratıcı inisiyatif sahibi olmaya teşvik edecektir. Bu şekilde, sanat camiası böyle bir çabadan büyük ölçüde faydalanacaktır.
Dr. Nazlıhan Yenişehirlioğlu
We are very pleased to announce this project that we have realized. We hope to collaborate with those who are interested to create new texts for ”young theater”
“Devised Drama and Writing’ Workshops for Youth Theatre which we started in Istanbul. The aim is to introduce devising as a method in order for young people to write original work for the stage inspired by their own lives.
Ömer Şahinbaş
Founder of “Direklerarası” Theatre Audience Association in Turkey
Member of ASSITEJ Turkey and also alternate member of the board of directors.
Member of UTAD Turkish Society for Theatre Research
Direklerarasi – Theatre Audience Association <direklerarasi@gmail.com>
‘Devised Drama and Writing’ Workshop for Youth Theatre
A three-day bilingual workshop for 16-19 year olds was organized by Direklerarası Theatre Audiences (Direklerarasi Tiyatro Seyircileri) and hosted by Uğur Schools (Uğur Okulları) at their Kartal campus on 23-25 May 2024 in İstanbul.
The facilitators were lecturers from Anglia Ruskin University Cambridge School of Creative Industries (Dr. Heather Lilley and Dr. Nazlıhan Yenişehirlioğlu) assisted by their students as trainee workshop leaders, all from the United Kingdom. They were also in collaboration with actor, director and lecturer Barış Celiloğlu (from Theatre East N Bull in London). The aim was to introduce devising as a method in order for young people to write original work for the stage inspired by their own lives.
This initial stage of the project was planned as a pilot to introduce a new model of involvement in creative drama activities leading to the writing of performance texts. These scripts would be written by the participants themselves, based on their life experiences. For this reason, the main theme was selected as the city of İstanbul observed as a holding place for diverse identities.
In order to explore the theme of ‘the city’ itself as the main stimulus, the first two days involved a variety of physical tasks. These included warm-up games, spatial awareness exercises, expressive movement and dramatic improvisations with the aim to stimulate the participants’ playfulness. During this time, group dynamics were highlighted and peer communication was promoted as a crucial requirement for collaborative work. At the same time, the participants were given extension activities outside the sessions that would spark their creativity and heighten their awareness of their artistic potential. The final day was allocated to the actual rehearsals for the mini performance, which would take place in the form of an informal sharing of the work-in-progress. This was based on the generated characterisations as well as the scenes and the dialogues written by the participants at the end of their involvement in the devised drama sessions. The final day concluded with the participants proudly performing to their families.
Devised theatre in the UK is a popular form of creating performances by putting together creative materials from a range of sources including text, image, sound and movement based around a stimulus such as a theme or a topic. This is a method which has been used by leading theatre practitioners for a considerable amount of time and applied to a wide variety of contexts including professional, educational and community projects. At the same time, devised drama has been a popular form of theatre-making with and for young people So much so that, it has been favoured in secondary schools exams (GCSEs and A-Levels) during mainstream drama education for more than twenty years.
Devised theatre appears to be a relatively unfamiliar model in continental Europe. This has been especially so in Türkiye where text-based theatre generated from pre-scripted drama as literary form has appeared as the norm for a significant amount of time. This is not to say, other attempts have not been made to follow contemporary approaches. In fact, various examples of projects following the performative turn of the 90s within western theatre and drama have been increasingly visible. On the other hand, the dominance of traditional models of writing plays and long-established hierarchies such as ‘playwright’, ‘director’, ‘actor’ etc. still come across as the most common ways of working artistically. Here, the term theatre-maker with its all-embracing connotations and its links to more dynamic forms of writing offers a more comprehensive concept. This is where the writer(s), the director(s) and the performer(s) are all involved in an act of co-creation as a result of their collaborative process. At the same time, the principle is to make a performance without any pre-existing hierarchies within the containment of the rehearsals.+
One of the future aims of this project are to train theatre practitioners such as actors, directors and playwrights to gain the skills necessary to work with other creatives as well as young people and the community with the final goal of producing texts ready for performance. Youth theatre appears to be still emerging in Türkiye. Therefore, this ambitious project attempts to offer a valuable contribution to making authentic and original youth theatre led by professionals in collaboration with the young people themselves. +
As a result, theatre as an art form has the tendency to be experienced quite passively instead of fostering more active agency in its creation. Another future aim of the project would be to bridge the gap between artists and young audiences, allowing both groups to become makers in creative collaboration. This way, the individual artists would be able to gain the skills of sharing their craft with young people in joint projects of theatre-making while engaging with the specifics of devised theatre as a technique leading to writing texts for performance.+
To sum up, this project hopes to establish a new tradition of using devising as a method for creating collaborative work leading especially to writing theatre texts with and for young people. At the same time, the goal is to enable for the theatre artists to develop their practice by learning a new methodology which can be used professionally and within community contexts at the same time. As a result, the hope would be to form a creative bridge between theatre professionals, emerging artists still in training and young people. In conclusion, a new form of collaborative working would open its doors to make theatre with and for young people in an innovative way. Therefore, the project would encourage young people to have active participation and creative agency in relation to expressing themselves by writing their own plays. This way, the artistic community would benefit greatly from such an effort.
Dr. Nazlıhan Yenişehirlioğlu